Barsten – Marlies Allewijn

Een tijdje geleden kreeg ik van De Gouden Zebra de vraag of één van hun partners iets op mocht sturen. En natuurlijk mocht dat! Uiteindelijk bleek het te gaan om ‘Barsten’ van Marlies Allewijn. Vandaag vertel ik je er alles over!

Sari groeit op in de jaren zestig in een conservatief Zeeuws kustdorpje. Wanneer ze op haar zeventiende onbedoeld zwanger raakt, wordt ze gedwongen om afstand te doen van haar kind. Iedereen doet alsof er niets gebeurd is, maar voor Sari wordt de situatie steeds ondraaglijker. Sari komt in opstand tegen haar autoritaire vader, haar volgzame moeder en zus, en de strenge regels en tradities. Ze vertrekt naar het roerige Amsterdam, waar jongeren zich afzetten, studenten actievoeren en de dolle mina’s opkomen voor vrouwenrechten. Lukt het haar om haar plek te vinden in een wereld die zo verschilt van alles wat ze gewend is?

PepperBooks ~ 380 pagina’s ~ april 2020 ~ ISBN: 9789020608861

De 17-jarige Sari groeit op in een conservatief Zeeuws dorpje, waar de taken al jaren hetzelfde zijn verdeeld: de mannen werken en de vrouwen zetten hun leven in het teken van het gezinsleven en hun mannen. Op zondag gaan ze als gezin naar de kerk en zowel mannen als vrouwen houden hun benen gesloten tot ze getrouwd zijn. Aan dat laatste heeft Sari, die zich al langer opgesloten voelt in dit wereldje, geen boodschap meer als ze valt voor de charmes van een toerist. En alsof het lot ermee speelt, raakt ze onbedoeld zwanger van hem. Haar ouders vinden het verschrikkelijk en besluiten haar weg te sturen naar een opvangcentrum voor ongehuwde meisjes om daar de baby te krijgen en af te staan, geheel in een anonieme wereld. Vanaf dan is geen dag meer hetzelfde voor de jonge Sari. Ze wordt gebroken, in de steek gelaten en moet noodgedwongen haar baby uit handen geven. Ze ziet daarom al snel maar één optie: vertrekken en niet meer achteromkijken. Is het daar in het wilde Amsterdam waar ze zichzelf weer terugvindt?

Ik heb dit boek gekregen van de uitgeverij. Dit beïnvloedt mijn mening niet.

Grote verrassing

‘Barsten’ van Marlies Allewijn heeft mij positief verrast. In eerste instantie was dit boek – zo oordeelde ik op basis van de flaptekst – er niet één die ik zelf zou hebben uitgezocht. Ik blijf met boeken meestal in het heden (met een enkele uitzondering voor de boeken van Lucinda Riley). Toch maakte iets in de beschrijving van ‘Barsten’ mij nieuwsgierig naar meer. Want hoe was het ten tijde van de Dolle Mina’s in een klein en conservatief dorpje in Zeeland waar vrouwen in dienst staan van hun man en het gezinsleven? En belangrijker nog: hoe gaat het hoofdpersonage hiermee om, vooral als blijkt dat ze zwanger is en haar kind moet krijgen in een opvangcentrum? Ik liet het net al doorschemeren, maar ik ben blij dat ik naar dit onderbuikgevoel heb geluisterd. Je leeft namelijk echt vanaf pagina één mee met de jonge Sari, het zwarte schaap van de familie.

Ik ben mijn ma’s godswonder. Ze kreeg me op haar vierenveertigste, na een aantal miskramen. Dat van die miskramen heeft Marianne me verteld. En zij hoorde het van haar vader, de dorpsdokter. Met zijn eed neemt hij het blijkbaar niet zo nauw. Ik weet niet wat mijn vader van mijn komst vond, maar ik vermoed dat hij liever een jongetje had gekregen.

Onbedoelde zwangerschap

Door de schrijfstijl van Marlies waan je je echt in deze tijd en snap je Sari heel goed. Je kunt je namelijk goed voorstellen dat ze gek wordt van het feit dat haar toekomst al voor haar bepaald is. Oftewel een man zoeken, trouwen, kinderen krijgen en als huisvrouw aan de slag gaan. Ze wil meer, losbreken uit dat wat ze kent. Dat komt in sneltreinvaart terecht als ze plots zwanger blijkt van een toerist die allang is vertrokken. Oh nee, en dit is pas het begin! Sari beleeft door het boek heen de diepste dalen en stiekem wil je als lezer in dit boek kruipen om haar hand vast te houden en te zeggen dat het goed komt. Al weet je dat natuurlijk niet zeker. Je hoopt alleen dat ze waar dan ook in Nederland haar geluk kan vinden, hoe dat geluk er dan ook uitziet.

Strijd om de vrijheid

Dit alles maakt ‘Barsten’ leerzaam, meeslepend en door de fijne schrijfstijl van Marlies leest het verhaal ook ontzettend fijn weg. Het voelt bijna alsof je op reis mag naar het verleden. Je maakt de Maagdenhuisbezetting mee, vecht mee met de Dolle Mina’s in die tijd en krijgt een indruk van de hippies, de bewust ongehuwde moeders, een studentenprotest, krakers en een vrouwenbeweging. Elk hoofdstuk (dat begint met een songtekst) verbaas je je weer over hoeveel er in toch een vrij kort tijdsbestek is veranderd, en mag je haast in je handen knijpen dat er vrouwen (en mannen) opstonden om te vechten voor de vrijheden die wij nu kennen. Dit voelde gewoon – al is het verhaal dan hier en daar wat overdreven of op het einde wat geromantiseerd – als een avontuur op zich. Ook eentje die mij liet nadenken van: waarom geef ik deze boeken normaal geen kans? Ik heb er namelijk oprecht van genoten!

De meeste dagen ben ik tevreden. Mijn werk op het havenkantoor is gezellig. Ik heb Marianne en ben graag bij mijn moeder. Maar soms – en dat is vaak op zondag, als ik nergens naartoe mag of kan – voelt het alsof ik moet ademhalen door een rietje. Ik lijk te zijn opgesloten in mijn eigen lijf. Dan ontsnap ik naar mijn kamer en daar zet Joost den Draaijer via mijn kleine radiootje het raam naar buiten wagenwijd open.

Conclusie

Soms heb je hoge verwachtingen van een boek en valt het tegen, maar zo eens in de zoveel tijd heb je vrij lage verwachtingen en schiet een boek zo je hart in. En dat laatste was het geval bij ‘Barsten’ van Marlies Allewijn. Het lezen van dit boek voelde als een reis, en niet zomaar eentje: een hele bijzondere. De auteur nam mij met haar meeslepende en beschrijvende schrijfstijl mee naar de jaren ’60, de tijd van aan de ene kant het ‘strakke’ regime in conservatieve dorpjes en de tijd van studentenopstanden, Dolle Mina’s en de krakers in het ruige Amsterdam. Je leeft vanaf pagina één mee met het fijne hoofdpersonage en wil haast ‘Barsten’ inkruipen om haar te beschermen tegen alle gruwelijkheden die ze meemaakt. Het einde was daarentegen wat te ‘goed’ (zonder spoilers), maar dit doet verder niets af aan de kwaliteit ‘Barsten’. Ik vond het verhaal prachtig, realistisch, leerzaam op momenten en dus een avontuur op zich. Ik ben mede daardoor zeker geneigd om vaker dit soort boeken een kans te geven.

Lees jij weleens boeken die zich in de geschiedenis afspelen? Dan ben ik wel benieuwd: wat is nu jouw favoriete tijd om over te lezen? Ik ben heel erg benieuwd. Laat het vooral weten in de reacties hieronder. Meer weten over Marlies? Lees hier een interview met de auteur.